Việt Nam được hưởng lợi từ việc nổi lên như một điểm sáng toàn cầu về sản xuất điện tử với một số điểm chỉ số vượt qua Trung Quốc và Ấn Độ.
Các chuyên gia cho rằng điều này giúp giảm chi phí lao động và khuyến khích chính sách tốt hơn.
Jason Yek, nhà phân tích cấp cao về rủi ro quốc gia châu Á tại công ty nghiên cứu thị trường Fitch Solutions, cho rằng sự hiện diện ngày càng nhiều của các nhà sản xuất điện tử lớn tại Việt Nam sẽ tạo ra việc làm, hỗ trợ xuất khẩu và cải thiện chuỗi cung ứng điện tử của quốc gia
Quốc gia này bắt đầu năm 2021 bằng cách trao giấy phép cho Foxconn, công ty của Đài Loan vào ngày 18 tháng 1 để xây dựng một nhà máy trị giá 270 triệu đô la có khả năng sản xuất tám triệu máy tính xách tay và máy tính bảng mỗi năm ở tỉnh Bắc Giang.
Foxconn, nhà cung cấp chính cho Apple, cho đến nay đã đầu tư 1,5 tỷ đô la vào Việt Nam và có kế hoạch tăng vốn đầu tư thêm 700 triệu đô la và tuyển thêm 10.000 lao động địa phương trong năm nay, chính phủ cho biết.
Công ty, được cho là đang chuyển một số nhà máy lắp ráp iPad và MacBook từ Trung Quốc sang Việt Nam theo yêu cầu của Apple, cũng đang xem xét đầu tư 1,3 tỷ đô la vào Thanh Hóa.
Tiếp theo là quyết định gần đây của tập đoàn điện tử Nhật Bản Panasonic về việc chấm dứt sản xuất máy giặt và tủ lạnh tại Thái Lan để hợp nhất lắp ráp thiết bị tại Việt Nam.
Dữ liệu từ công ty nghiên cứu Euromonitor International của Anh cho thấy 2,8 triệu tủ lạnh và 2,27 triệu máy giặt đã được bán tại Việt Nam trong năm 2019, so với 1,92 triệu và 1,75 triệu tương ứng ở Thái Lan.
“Khi quá trình đô thị hóa diễn ra khắp nơi ở châu Á, sở thích về sản phẩm trong khu vực cũng tăng lên tương tự. Thị trường Thái Lan có rất ít dư địa để tăng trưởng, nhưng chi phí lao động lại cao nên việc củng cố sản xuất là điều đương nhiên ”, Akio Ota, cựu chủ tịch Panasonic Appliances Việt Nam.
Trong một báo cáo gần đây, Economist Intelligence Unit (EIU), một bộ phận của Tập đoàn Economist có trụ sở tại Vương quốc Anh, đã cho điểm chỉ số của Việt Nam cao hơn Trung Quốc và Ấn Độ ở một số hạng mục, cho thấy Việt Nam là một trung tâm sản xuất tiềm năng.
Trên thang điểm 10, Việt Nam đạt 6 điểm về chính sách FDI, trong khi cả Ấn Độ và Trung Quốc đều đạt 5,5 điểm.
Việt Nam cũng vượt cả hai nước về điểm số kiểm soát ngoại thương và hối đoái, vượt qua Ấn Độ về thị trường lao động.
EIU giải thích rằng các ưu đãi của Việt Nam đối với các doanh nghiệp quốc tế trong việc thành lập các đơn vị sản xuất các sản phẩm công nghệ cao, đội ngũ nhân công chi phí thấp và hàng loạt các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam ký kết đã đặt Việt Nam vào một vị trí đáng ghen tị trong số các nước châu Á.
Việc Việt Nam trở thành thành viên của các hiệp định thương mại tự do thể hiện một điểm mạnh trong quan hệ thương mại của nước này, giảm chi phí xuất khẩu và mức lương của ngành sản xuất có tay nghề thấp của Việt Nam sẽ vẫn cạnh tranh trong nhiều năm tới.
Yek của Fitch Solutions cũng nói rằng nhân khẩu học lao động thuận lợi, chi phí lao động tương đối thấp và môi trường kinh doanh mạnh mẽ sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam nỗ lực thu hút FDI trong trung hạn.
“Việt Nam, không bị lôi kéo vào các tranh chấp thương mại với các nền kinh tế lớn như Mỹ hoặc châu Âu, cũng có vị trí thuận lợi cho các nhà xuất khẩu muốn sử dụng nó như một trung tâm sản xuất hàng xuất khẩu hoặc trong một số trường hợp, một trung tâm sản xuất khác ngoài hoạt động của họ ở Trung Quốc để đa dạng hóa chuỗi cung ứng”.
Ông Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, cho biết việc mở rộng Foxconn tại Việt Nam tương tự như những gì gã khổng lồ Samsung của Hàn Quốc đã làm trong gần 15 năm qua.
Dữ liệu của chính phủ cho thấy Samsung đã rót hơn 17 tỷ đô la vào Việt Nam tính đến giữa năm 2020 để trở thành công ty có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất cả nước. Samsung có hai nhà máy sản xuất điện thoại thông minh ở khu vực phía Bắc và một cơ sở sản xuất màn hình TV tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Công ty cũng đang xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển di động lớn nhất Đông Nam Á tại Hà Nội.
Việc Foxconn mở rộng tại Việt Nam làm tăng khả năng làn sóng các dự án công nghệ cao sẽ tìm đến Việt Nam trong những năm tới, ông Mại cho biết.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng đã liệt kê một số nhược điểm đang làm chậm nỗ lực thu hút đầu tư của Việt Nam.
Yek nói rằng để đạt được mục tiêu của chính phủ trong việc nâng cao chuỗi giá trị sản xuất, cần có những cải tiến hơn nữa về trình độ học vấn và kỹ năng của lực lượng lao động, đây là một nhiệm vụ lâu dài.
Và trong khi các dự án đang diễn ra để phát triển cơ sở hạ tầng giao thông và logistic, tiến độ vẫn rất chậm, Yek nói.
Trên thực tế, tắc nghẽn có thể xuất hiện khi năng lực cơ sở hạ tầng của quốc gia không theo kịp với khối lượng thương mại, ông nói thêm.
Thu Hương (Theo Retail News Asia)
